prof.dr. Hendrik Antoon Lorentz

Hendrik Antoon Lorentz was een Nederlands natuurkundige en Nobelprijswinnaar. Hij deed vooral onderzoek naar licht en elektromagnetisme en vormde een belangrijke schakel tussen de wetenschap van de negentiende eeuw en het werk van latere grootheden als Albert Einstein, Paul Ehrenfest en Niels Bohr.

Lorentz werd geboren in Arnhem, in een relatief welgestelde familie van tuinders. Aangezien hij op de middelbare school excelleerde in vrijwel alle vakken besloot hij de klassieke talen te leren. Dit was destijds een vereiste om te mogen studeren aan een universiteit. Hij studeerde wis-, natuur- en sterrenkunde in Leiden en werd daar reeds op zijn vijfentwintigste benoemd tot hoogleraar theoretische natuurkunde, een nieuwe leerstoel.

Nobelprijs voor Zeeman-effect Samen met zijn voormalig student en assistent Pieter Zeeman ontving Lorentz in 1902 de Nobelprijs voor natuurkunde. Lorentz leverde de theoretische onderbouwing van het Zeeman-effect, dat betrekking had op het gedrag van atomen in aanwezigheid van een sterk magnetisch veld. Dit droeg bij aan de kennis over de structuur van atomen. Ideeën van Lorentz over de lichtsnelheid lagen aan de basis van Einstein’s theorie van bijzondere relativiteit. De Leidse wetenschapper gaf zijn naam aan talloze wetenschappelijke termen, zoals de Lorentz-verdeling en de Lorentztransformatie. Daan Couwenbergh in I S Geschiedenis

Portrettekening profiel door Jan Pieter Veth

Hendrik Antoon Lorentz (18 July 1853 – 4 February 1928) was a Dutch physicist who shared the 1902 Nobel Prize in Physics with Pieter Zeeman for the discovery and theoretical explanation of the Zeeman effect. He also derived the transformation equations subsequently used by Albert Einstein to describe space and time.

Hendrik Antoon Lorentz (Arnhem, 18 juli 1853 - Haarlem, 4 februari 1928) was een van Nederlands grootste natuurkundigen en winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde 1902. Hij ontving de Nobelprijs samen met Pieter Zeeman voor hun onderzoek naar de invloed van magnetisme op spectraallijnen: het Zeemaneffect. Lorentz deed vooral theoretisch onderzoek naar de elektromagnetische eigenschappen van materie: zijn elektronentheorie. Hij kwam tot de veronderstelling, dat de afmeting van voorwerpen beïnvloed wordt door hun snelheid (de lorentzcontractie) evenals hun massa. Ook nam hij aan dat de lichtsnelheid de hoogst mogelijke snelheid is. Daarmee legde hij de basis voor de speciale relativiteitstheorie van Albert Einstein. Lorentz was de nestor van de natuurkundigen in zijn tijd: Einstein keek tegen hem op. De lorentzkracht op een stroomvoerende draad of geleider in een magneetveld is naar hem vernoemd, evenals de Lorentz-Lorenz-formule voor de brekingsindex en de lorentzverdeling uit de statistiek.

Lorentz kwam uit een familie van bemiddelde tuinders in Arnhem. Zijn vader was Gerrit Frederik Lorentz (1822 – 1893) en zijn moeder Geertruida van Ginkel (1826 – 1861).

Zoon van Gerrit Frederik Lorentz ca.1822- & Geertruida van GINKEL 1826-

Other References

• Waterston, Charles D; Macmillan Shearer, A (July 2006). Biographical index of former fellows of the Royal Society of Edinburgh, 1783-2002: Biographical Index. II. Edinburgh: The Royal Society of Edinburgh. ISBN 978-0-902198-84-5. page 555